
Śruby rzymskie - konwersja norm ISO/DIN/PN
Istnieje wiele możliwości podziału elementów technicznego zaopatrzenia przemysłu, jak śruby rzymskie między innymi ze względu na kształt, wymiary, materiał, zastosowanie itp. Aby w prosty i przede wszystkim szybki sposób dopasować element do właściwego rodzaju zastosowania należy uprzednio zapoznać się z odpowiednimi normami, które regulują wszystkie istotne czynniki mające wpływ na funkcjonalność i bezpieczeństwo takiego połączenia lub mechanizmu. Co jednak zrobić w sytuacji, w której do wyboru mamy kilka instytucji normalizacyjnych? Jak w takim przypadku można porozumieć się z dostawcą jeżeli istnieje duże prawdopodobieństwo, że operować będziemy innym niż on zestawem norm?
Pomoże prosta konwersja przy użyciu tablic, takich jakie na przykład znaleźć można w Internecie na stronie Firmy Gargot – Techniczne Zaopatrzenie Przemysłu (gargot.pl). Tablice zestawiają i porównują śruby według trzech najbardziej popularnych w Polsce zbiorów norm: ISO, PN oraz DIN.
Najbardziej znane są oczywiście Polskie Normy (PN) tworzone przez Polski Komitet Normalizacyjny. Mają one krajowy zasięg działania, a więc obowiązują tylko w naszym kraju. ISO to natomiast normy, które obowiązują w ponad 160 krajach, także w Polsce i ze względu na zasięg działania mają ogromny wpływ na jakość produkowanych wyrobów. Normy ISO tworzy Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna. Trzecim zestawem uznawanym na terenie RP są niemieckie normy krajowe DIN (od nazwy Deutsches Institut für Normung – Niemiecki Instytut Normalizacyjny), które zyskały dużą popularność także poza granicami własnego państwa.
Normy określają cechy i wymagania jakie muszą zostać spełnione, aby dany produkt posiadał odpowiednią jakość. Klienci dokonujący zakupu bardzo często zwracają uwagę na to czy interesujący ich towar spełnia właściwe normy, a tym samym wywierają nacisk na producentów, by ci swoje wyroby tworzyli w oparciu właśnie o te określone zasady. W przypadku śrub rzymskich, oczywiście w zależności od ich zastosowania, dzięki normom dowiemy się miedzy innymi jaka powinna być klasa wytrzymałości danego wyrobu, jaki jest niezbędny materiał do wykonania danej śruby rzymskiej, a także jaka powłoka powinna zostać zastosowana na jej powierzchni.
Materiały służące do wykonania śrub rzymskich mogą być różne (np. stal, mosiądz, stal nierdzewna, stal kwasoodporna). W zależności od rodzaju materiału śruba posiada inne właściwości i możliwości zastosowań. Także stosowane powłoki mogą składać się na przykład z różnych odmian cynku. Rodzaj powłoki ma wpływ na zabezpieczenie śruby przed szkodliwym działaniem korozji. Klasa wyrobu informuje natomiast o jego plastyczności i wytrzymałości na rozciąganie.
Nie mniej istotne są także pozostałe elementy charakterystyczne dla śrub rzymskich jak na przykład wymiary, rodzaj gwintu czy łba. Wszystkie te czynniki mają wpływ na typ, jakość czy bezpieczeństwo łączenia i wszystkie są ściśle określone poprzez normy.
Producenci stosują się zazwyczaj do zasad ustalanych przez jedną z instytucji normalizacyjnych, ale dane wyroby najczęściej bez problemu daje się porównać między sobą, tak jak i zestawić można ze sobą różne normy dotyczące wyrobów danego rodzaju. Wspomniane wyżej tabele dają właśnie możliwość takiego porównania i konwersji pomiędzy sobą poszczególnych norm dla danego rodzaju produktu. Wystarczy w tym celu wybrać dany rodzaj śruby i sprawdzić jakie normy opisują ten wyrób w tabeli. Na przykład śrubę z łbem sześciokątnym i gwintem na całej długości trzpienia określają odpowiednio normy: PN 82105, ISO 4017 i DIN 933.